Fietsverrommeling? Los het op!

Na een gezellig avondje uit je fiets ongeschonden uit het rek halen en met nog steeds werkende verlichting naar huis trappen. Gehaast, vlak voor sluitingstijd, het stadscentrum in fietsen voor een vergeten boodschap en je fiets met kratje voorop makkelijk kwijt kunnen. Met een kinderwagen je prettig en veilig door de straten kunnen bewegen. Dat klinkt heerlijk. Willen we dat niet allemaal?

Maar wat is de praktijk? Overal staan fietsen tegen hekken en rondom bomen. Een bulk aan foutgeparkeerde fietsen, soms zelfs op de grond. Zwerffietsen, veel te krappe fietsparkeerplekken waar het vechten is om een plekje. Dat is niet alleen onveilig maar het geeft ook een lelijk, onrustig straatbeeld én levert ergernis op. Kortom: verrommeling!

Tijd om dit probleem écht op te lossen.
Hoe pak je als probleemeigenaar deze fietsverrommeling aan, zodat de stad weer bereikbaar wordt voor de fietser en de voetganger? Hoe zorg je ervoor dat zij weer gastvrij worden ontvangen in de stad? Vooral in de steden is het fietsgebruik hard gestegen de afgelopen jaren. Daarnaast zorgen de verschillende verschijningsvormen van de fiets voor een vergroting van het parkeerprobleem. De tijd dat fietsverrommeling niet als urgent probleem werd gezien, is nu voorbij!

Hoe lossen we het nu op?
Begin niet zomaar met wat rekken bijplaatsen. Benader dit parkeerprobleem gestructureerd en vanuit verschillende invalshoeken:

• Bredere visie: Naast onderzoek om in kaart te brengen wat de balans is tussen vraag en aanbod van fietsparkeerplekken, bekijk je als gemeente het fietsparkeervraagstuk breder: welke andere ambities en plannen leven in de stad? Hoe past dat in elkaar? Kunnen autoparkeerplekken bijvoorbeeld vervangen worden door fietsvlonders?
• Toekomstgericht: Om de stijgende fietsparkeervraag te blijven faciliteren, zónder aantasting van de openbare ruimte, zijn investeringen onvermijdelijk. Maak hier tijdig budget voor vrij. Ga om tafel met andere afdelingen en/of belanghebbenden. Dit betekent: keuzes maken in de inrichting van het publieke domein.
• Gedragsbeïnvloeding: Om ongewenste fietsen te weren waar jarenlang fietsers parkeerden, kan een andere inrichting van de openbare ruimte zorgen voor veranderend gedrag. Een parkeerverbod introduceren werkt alleen met frequente inzet van fietscoaches en handhaving.
• Integraal beleid: Verwerk de visie en uitgangspunten in een integraal fiets- en autoparkeerbeleidsplan.

De gemeente wordt vaak aangesproken als verantwoordelijke om de fietsverrommeling aan te pakken. Door ook aan ontwikkelaars in beleid parkeernormen en andere eisen op te leggen dan het bouwbesluit voorschrijft, wordt het een gedeelde uitdaging, met oplossingen die draagvlak krijgen.

Houd bij het bedenken van oplossingen altijd de eindgebruiker als uitgangspunt in gedachten

In het bouwbesluit is het ‘bergen’ van fietsen namelijk onvoldoende: Fietsen moeten veilig en liefst inpandig bij een woning geparkeerd kunnen worden, maar een fiets moet ook makkelijk te pakken zijn. Zo voorkom je foutparkeren van fietsen én blijft de fiets als vervoerskeuze laagdrempelig; zodat de auto gebruiken voor korte afstanden geen voorrang krijgt.

Houd bij het bedenken van oplossingen altijd de eindgebruiker als uitgangspunt in gedachten. Of je nu gemeente, ondernemer, architect of pandeigenaar bent.

• Parkeerlocaties en doelgroep: Om wildparkeren te voorkomen is het raadzaam om op allerlei plekken waar fietsparkeerders ‘even’ willen parkeren duidelijke fietsvakken of ruime nietjes met genoeg afstand onderling te plaatsen, of rekken te plaatsen waar ook de ‘afwijkende’ fietsmodellen terecht kunnen. Om plek te bieden aan verschillende type fietsen, genoeg aanbod op de juiste plek te bieden én verouderde rekken te vervangen.

Uniformiteit in uitstraling van de fietsparkeerplaatsen geeft herkenbaarheid en een rustig straatbeeld. Een centrale fietsenstalling is waardevol op stations, bij grotere winkelcentra, bij werkplekken of in binnensteden. Kortom, als de verblijfsduur er langer is dan een uur. Vóór het nemen van de beslissing om een inpandige of ondergrondse stalling te bouwen moet onomstotelijk vaststaan dat de parkeerder daar behoefte aan heeft.

• Optimale benutting: Steeds meer leveranciers zijn bezig met de ontwikkeling van nieuwe rekken voor ‘buitenmodel’ fietsen (ook wel ‘afwijkende’ fietsen), die circa 40 procent van gestalde fietsen beslaan. Onderzoek je doelgroepen en kijk welke mix van type plaatsen nodig is. En zorg dan voor heldere verwijzing.

Niet lullen maar poetsen

Nu is het een kwestie van dóen. Niet lullen maar poetsen. Gemeente, ondernemer, architect of pandeigenaar, ga ermee aan de slag. Met elkaar. Zorg voor die oplossing. Maak die keuzes. En houd hierbij altijd de voetganger en fietser in gedachten.

Met bovenstaande aanpak kunnen we ervoor zorgen dat fietsverrommeling plaats maakt voor de voetganger. Met een mooi en rustig straatbeeld als resultaat. Zodat we elke bezoeker weer gastvrij en veilig kunnen ontvangen in onze stad.

Dit artikel is gepubliceerd en te lezen op MobiliteitsPlatform (platform gericht op uitvoering van mobiliteitsbeleid, met een accent op het vakgebied Parkeren).

Vragen of opmerkingen over dit artikel? Laat het weten aan Karmijn de Wit.