Zijn er duurzame alternatieven voor de elektrisch aangedreven auto?

Door Michel Houtkamp (Spark)

De periode van fossiele brandstoffen lijkt op zijn eind, de elektrische mobiliteit lijkt het stokje over te nemen. Dit is in ieder geval wat de media en politici ons vertellen. Maar is de elektrisch aangedreven auto de enige weg vooruit of zijn er duurzame alternatieven?

Als (parkeer)adviseur krijg ik vaak de vraag de toekomst te voorspellen: rijden we in de toekomst nog wel zelf, parkeren we nog bij de bestemming, hoeveel parkeerplaatsen zijn er nodig om te voldoen aan de toekomstige parkeervraag enzovoort. Hier geef ik met de kennis en inzichten van nu met wisselende zekerheid antwoord op.

Duurzame alternatieven?
Een vraag die mij steeds vaker wordt gesteld is hoe we om moeten gaan met de elektrisch aangedreven auto. Deze vraag kent niet één juist antwoord en is complex, aangezien dit zeer afhankelijk is van de situatie. Hierdoor ben ik mij gaan afvragen of er concurrenten zijn van de elektrisch aangedreven auto, die net zo duurzaam zijn en waar we nu geen (of onvoldoende) rekening mee houden. Of is het wat betreft de aandrijving van de auto van de toekomst al een gelopen race?

Het antwoord op de eerste vraag is makkelijk gevonden: ja, er zijn meerdere alternatieve energiebronnen die duurzamer zijn dan de brandstoffen die wij nu dagelijks in onze auto stoppen.

Biobrandstoffen
Een eerste voorbeeld hiervan zijn de biobrandstoffen. In theorie zijn biobrandstoffen beter voor het klimaat dan onze huidige fossiele variant. Dit komt doordat bij de productie eerst CO2 wordt afgevangen door onder andere planten. Simpel gezegd gebruiken de planten de koolstof uit de CO2 om de energie van de zon op te slaan. Wij gebruiken deze opgeslagen energie weer om voor ons bruikbare brandstoffen te produceren. Dit proces lijkt op het eerste gezicht circulair, wat betekent dat er geen nieuwe broeikasgassen vrij komen. In de praktijk blijkt dit echter niet het geval.

Uiteindelijk is de CO2 winst minimaal en komt er alsnog ongewenst gas vrij. Een misschien nog belangrijker nadeel van biobrandstoffen bevindt zich op een ander facet van duurzaamheid: die van landgebruik. Om biomassa voor brandstoffen te produceren is grote hoeveelheden landbouwgrond nodig. Deze grond kan op dat moment niet meer gebruikt worden voor het produceren van voedsel. Hiermee scoren biobrandstoffen een stuk minder goed op algehele duurzaamheid dan de elektrisch aangedreven auto.

Circulair gebruik CO2
Een tweede voorbeeld maakt gebruik van hetzelfde principe als de biobrandstoffen, namelijk een circulair gebruik van CO2. Het grote verschil is dat het hier niet nodig is eerst grote hoeveelheden biomassa te produceren. Er is een methode waarbij CO2 gefilterd kan worden uit de atmosfeer. Door gewone lucht door een groot filter te persen kan middels een chemische reactie CO2 worden opgevangen. De stoffen die in het filter worden opgevangen kunnen weer worden gebruikt om nieuwe brandstoffen te produceren.

Dit lijkt voor het klimaat een ideale oplossing, maar helaas lost dit proces een ander groot nadeel van brandstoffen niet op. Dit nadeel heeft te maken met de verbrandingsmotor zoals we die nu kennen. Deze zal ook, wanneer de brandstoffen klimaat neutraal gesynthetiseerd worden of geproduceerd uit biomassa, aanzienlijke hoeveelheid fijnstof en stikstofoxide produceren. Hierdoor blijft de auto dus schadelijk voor een ieders gezondheid. Dit is wederom een onderdeel waar de elektrische aandrijving duurzamer is dan de aandrijving door middel van een conventionele verbrandingsmotor.

Vaste brandstoffen
Als laatste voorbeeld heb ik een minder conventionele oplossing bekeken: die van de vaste brandstoffen. Bij vaste brandstoffen wordt voornamelijk gedacht aan de ruimtevaart of het afsteken van vuurwerk rond de jaarwisseling. Voordat ik mij ging verdiepen in alternatieven, was mij niet bekend dat dit een serieuze mogelijkheid is om een duurzaam alternatief te bieden voor benzine en diesel. De techniek werkt met een speciale verbrandingsmotor waarin metaalpoeder wordt verbrand. Doordat de motor volledig is afgesloten komt er geen schadelijke uitstoot vrij en wordt het afvalproduct direct opgevangen.

Deze techniek staat echter nog in de kinderschoenen. Waarbij de overbrenging van de warmte-energie naar bewegingsenergie nog grotendeels theoretisch is. In de tijdspanne waarbinnen verandering plaats moet vinden, is het niet mogelijk deze aandrijvingsvorm als serieuze concurrent te zien van de elektrische aandrijving.

Beste optie
De conclusie die ik na mijn (korte) zoektocht kan trekken, is dat de elektrisch aangedreven auto wel degelijk onze beste optie is om de overstap naar duurzame (auto) mobiliteit te maken. Dit is natuurlijk onder de voorwaarde dat de opgewekte stroom en de geproduceerde waterstof uit duurzame bronnen gehaald worden. De duurzaamheidswinst op het klimaat en in de leefomgeving van deze aandrijvingsvorm zijn vele malen groter dan die van biobrandstof.

En het lijkt erop dat deze technologie binnenkort voor de gewone man en vrouw betaalbaar(der) wordt. Recent heeft de grootste fabrikant van auto-onderdelen “Bosch” haar geloof in waterstof als energiebron voor de auto uitgesproken. Dit zal naar verwachting tot gevolg hebben dat de duurzame waterstofauto’s alleen nog maar goedkoper zullen worden; een bedrijf als Bosch verdient haar geld namelijk hoofdzakelijk met massaproductie.

Afsluitend kan ik stellen dat, wanneer u zich wilt voorbereiden op een duurzame toekomst, de elektrisch aangedreven auto niet mag ontbreken in uw plannen.

De young professionals van Spark hebben meerdere columns gepubliceerd waarin zij zich binnen het vakgebied parkeren hebben verdiept in een onderwerp, dat hun (bijzondere) interesse heeft. Bekijk de verschenen columns uit deze serie:

• Verkiezen jongeren MaaS boven eigen auto? 
• Motorfiets parkeren: een vak apart?
• Parkeren en participatie
• Marktconform bestaat niet

Bronnen:

• Factsheets: “Brandstoffen voor het wegverkeer” (Kenmerken en perspectief) TNO, CE Delft 2014
• Website: McGill University “Could metal particles be the clean fuel of the future?” J.M. Bergthorson 2015
• Website: Biotanken.nl