Tariefscenario’s gemeente Enschede: een win-win

De gemeente Enschede heeft de ambitie om de kwaliteit van de openbare ruimte in haar binnenstad te verhogen. Omdat een groot deel van de openbare ruimte in beslag wordt genomen door geparkeerde auto’s, is het logisch om parkeren in parkeergarages te stimuleren. Dat kan bijvoorbeeld met een van de knoppen waar het parkeerbeleid over beschikt, het parkeertarief. Met een juiste tariefstelling wordt het mogelijk het gewenste parkeergedrag te bevorderen. Zo ontstaat een win-win situatie. Parkeergarages worden beter benut en tegelijkertijd wordt de openbare ruimte ontlast. Maar met welke tarieven bereikt de gemeente Enschede het beoogde resultaat en wat betekent dit in financiële zin? Wij hebben de effecten van verschillende scenario’s op het parkeergedrag en op de begroting inzichtelijk gemaakt. Dit geeft de gemeente handvatten voor de besluitvorming.

Vragen parkeeropgave
Enschede heeft een bruisende binnenstad waar het aantrekkelijk winkelen, wonen, ondernemen en verblijven is en waar je goed met de auto kan komen. Verspreid over de binnenstad van Enschede zijn verschillende parkeervoorzieningen aanwezig, in parkeergarages en langs de openbare weg. Recent onderzoek toont nogmaals aan dat parkeerders de voorkeur geven aan parkeren langs de openbare weg ten opzichte van parkeren in parkeergarages. En omdat de gemeente het parkeren langs de openbare weg juist terug wil dringen en het gebruik van parkeergarages wil bevorderen zijn enkele tariefscenario’s opgesteld. Om op een onderbouwde wijze een besluit te kunnen nemen over de aanpassing van de parkeertarieven is het onder meer wenselijk om zicht te hebben op de gevolgen van de verschillende tariefscenario’s. Daarom heeft de gemeente ons gevraagd een studie te verrichten met de volgende twee doelen:

• Primair: het inzichtelijk maken van de financiële impact op langere termijn.
• Secundair: de impact van de vraagverschuiving toetsen aan de haalbaarheid van de beleidsdoelen.

Modellering
Om inzicht te krijgen in de financiële impact en de vraagverschuiving is het noodzakelijk te modelleren hoeveel vraag er op welke momenten zal zijn voor elk tarief. Met andere woorden: hoe verandert de vraag wanneer het tarief verandert? Het is daarbij belangrijk om niet alleen de toe- en afname van de parkeervraag als direct gevolg van de eigen prijs te modelleren, maar ook de verschuiving van de vraag tussen parkeerlocaties als gevolg van de relatieve prijs. Deze vraagverandering wordt vervolgens vertaald in de omzet die behaald gaat worden. Wanneer de impact van prijsverandering op de vraag naar een product gemodelleerd wordt, komt daarbij vaak een prijselasticiteit aan te pas. In de meest eenvoudige vorm van modellering wordt niet stil gestaan bij wat er gebeurt met de vraag die verdwijnt of – bij een prijsverlaging – waar de extra vraag vandaan komt.
Voor het modelleren hebben wij gebruik gemaakt van parkeerdata van de gemeentelijke parkeervoorzieningen in de binnenstad uit de Parkeermonitor van de gemeente Enschede. Hoewel de studie op transactieniveau is verricht is het onvermijdelijk om aannames te doen waardoor enige subjectiviteit ontstaat. Wij staan echter wel achter de aannames, ook omdat die met de gemeente zijn afgestemd.

Sturend parkeerbeleid
De vraagverschuiving verschilt voor de momenten waarop geparkeerd wordt en voor de lengte van de parkeerduur van de parkeerders. Van de verschillende scenario’s is inzichtelijk gemaakt dat er een netto verschuiving plaatsvindt, van de straat naar de parkeergarages. Dit geldt met name voor de late middag en voor de parkeerders met een langere parkeerduur. Aan ons is niet gevraagd om te bepalen welk scenario de beste balans brengt tussen financiën, betere spreiding van de parkeerdruk tussen straat en garages en de impact op de beleidsdoelen (leefbaarheid, aantrekkelijkheid, bereikbaarheid).

Resultaat
Hoewel het duidelijk is dat het parkeren in de parkeergarages altijd goedkoper is, en dat dit met name in de avond behoorlijk kan schelen, denken wij niet dat een meerderheid van de parkeerders de kosten van alle alternatieven berekent. Om de gewenste effecten van de tariefsaanpassingen sneller te realiseren, hebben wij geadviseerd om de nieuwe tarieven proactief naar de (kort)-parkeerders te communiceren. De gemeente heeft de studieresultaten bestudeerd en besloten een van de scenario’s per 1 januari 2024 in te voeren.